Jak wzmacniać odporność psychiczną dziecka ?
Długotrwały stres może doprowadzić do napadów lęku, zaburzeń odżywiania, bezsenności, a nawet depresji. Jak uchronić swoje dziecko przed wypaleniem uczniowskim? Co zrobić, by nie czuło się zdemotywowane, niedocenione i wyczerpane?
Zbuduj z nim jego odporność psychiczną.
Badania przeprowadzone jeszcze przed wybuchem pandemii COVID-19 wykazały, że aż 73 % dzieci odczuwa objawy takie jak spadek motywacji, odczuwanie długotrwałego stresu i spadek samooceny (Instytut Edukacji Pozytywnej, 2019). Zdalna forma nauczania to nie tylko ograniczenie kontaktów rówieśniczych i utrata sprawności fizycznej. To pole do narastania domowych napięć, potęgowanych przez nieraz klaustrofobiczne warunki pracy, przenoszenie stresów związanych z pracą na sytuację rodzinną i problem z oddzielaniem czasu wolnego od czasu przeznaczanego na naukę czy pracę. Nic dziwnego, że eksperci ostrzegają przed nasileniem objawów wypalenia uczniowskiego podczas pandemii.
Moje dziecko jest cieniem siebie. Co robić ?
Przede wszystkim zrozumieć, że nie mamy wpływu na to, co się dzieje na świecie. Dzięki dobrym praktykom, mamy jednak kontrolę nad naszymi zwyczajami. Tak jak w przypadku chorób ciała, lepiej zapobiegać niż leczyć. W następnej kolejności należy więc zadbać o osobistą odporność – własną i swoich dzieci.
Odporność to umiejętność radzenia sobie z wyzwaniami, stresem i presją, niezależnie od okoliczności, w jakich przychodzi nam się z nimi mierzyć, czyli niezależnie od tego, czy wszystko idzie nam jak z płatka, czy właśnie doświadczamy w życiu różnych trudności i przeciwności losu.
Jak budować odporność swojego dziecka ?
Tym razem witamina D może nie wystarczyć. Na szczęście znamy składniki remedium na niską odporność psychiczną:
Niezmiernie ważnym elementem odporności jest poczucie kontroli, czyli przekonanie o tym, że ma się wpływ na swój los. Oddawanie kontroli to proces … kontrolowany, którym zawsze ma zarządzać rodzic. Przypomina to nawigację statkiem przez wzburzone morze – doświadczony kapitan nie boi się powierzyć swoim współzałogantom obsługi żagli, ale nie puszcza steru, póki niebo się nie rozchmurzy.
Niezbędne do budowania odporności jest postrzeganie życiowych wyzwań jako szans, a nie problemów. Trzeba bardzo uważnie obserwować, w jaki sposób przedstawiamy dzieciom wizję świata. Warto zacząć od autorefleksji – jak ja postrzegam wyzwania? Czy obwieszczam apokalipsę przy pierwszych kroplach deszczu? Czy może robię swoje, z nadzieją wyglądając słońca?
Aby dziecko było odporne psychicznie, potrzebuje pewności siebie, czyli wiary we własne możliwości. A ta tworzy się w człowieku tylko wtedy, kiedy może on sprawdzać się w adekwatnych dla swojego wieku i możliwości wyzwaniach. Rzucanie na głęboką wodę, tylko po to, by za chwilę skrytykować tempo wynurzenia, daje efekt odwrotny od zamierzonego. Z drugiej strony, przenoszenie dziecka nad każdą kałużą zbuduje w nim tylko poczucie niepewności i zaowocuje niesamodzielnością.
Składnikiem odporności jest zaangażowanie, czyli wytrwałość w realizowaniu zadań, nawet kiedy coś nie idzie po naszej myśli. W budowaniu wewnętrznej dyscypliny trudno przecenić rolę sportu, robótek ręcznych, sztuk plastycznych, gry na instrumentach i wszystkich innych hobby, które wymagają ciągłego powtarzania i trenowania. Nie dają natychmiastowej gratyfikacji, ale dają radość!
Dbanie o odporność swojego dziecka to wymagające zadanie. Swoim codziennym postępowaniem musimy umacniać w dziecku wiarę w siebie, wspierać budowanie wewnętrznej dyscypliny i wytrwałości, a także ćwiczenie cierpliwości, uczyć je odpowiedzialności i pokazywać efekty pozytywnego nastawienia. Żeby starania o dobrostan psychiczny dziecka nie stały się kolejnym stresującym zadaniem, obowiązkiem rodzica jest zadbać o własne zdrowie psychiczne i odporność.
